Zomereczeem veroorzaakt hevige jeuk bij je paard. Als je merkt dat je paard regelmatig zijn manen en/ of staart staat te schuren is het noodzakelijk snel te handelen. Sommige paarden hebben voornamelijk jeuk onder hun buik, in dit geval is zomereczeem vaak lastiger te herkennen. Paarden met zomereczeem kunnen zoveel jeuk hebben dat ze hun huid, soms tot bloedens toe, open schuren waardoor wonden en verdikkingen ontstaan. Het is daarom belangrijk bij een schurend paard snel in te grijpen om deze schade te voorkomen.
Zomereczeem begint vaak met vrij milde klachten en lichte uitslag. Echter kunnen de klachten in korte tijd snel verergeren. Het is dus noodzakelijk je paard vanaf april goed te controleren op kleine plekjes en uitslag om zomereczeem in een vroeg stadium te ontdekken en te bestrijden. Wanneer een paard een allergie heeft ontwikkeld, zal deze waarschijnlijk elk jaar terug komen en vaak in ernstigere mate.
De volgende symptomen kunnen duiden op zomereczeem:
Zogenaamde knutten (culicoïde) zijn de belangrijkste veroorzakers van zomereczeem. De vrouwelijke knutten hebben bloed nodig om hun eitjes te kunnen leggen. Hiervoor bijten ze paarden waarbij ze een beetje speeksel met eiwitten achter laten in het paard. Het is aangetoond dat juist deze eiwitten de oorzaak zijn van de allergie. Als gevolg hiervan beginnen de aangetaste delen van de huid, daar waar het paard is gebeten, te jeuken. Dit zorgt ervoor dat het paard begint te schuren waardoor de plekken alleen nog maar pijnlijker, bloederig en dik zullen worden.
De oorzaak van de allergie is meestal te wijten aan overgevoeligheid van het paard. De eerste symptomen van zomereczeem worden meestal bij paarden vanaf 2 tot 3 jaar waargenomen. Echter zijn er ook paarden met zulke heftige allergie die al rond hun eerste levensjaar klachten krijgen. Aangezien paarden herhaaldelijk moeten worden blootgesteld aan knutten en de omgeving waar het paard is gehuisvest ook een belangrijke factor is, kan zomereczeem zich ook op latere leeftijd ontwikkelen. Daarnaast is je paard extra gevoelig voor een allergie als het een verzwakt immuunsysteem heeft. Bijkomende invloeden zijn ook de huisvesting, de algemene conditie, de voeding en het stressniveau van je paard. Daarnaast zijn er verschillende rassen overduidelijk gevoeliger voor zomereczeem, een genetische factor voor zomereczeem speelt dus zeker een rol. Het is dus aannemelijk dat zomereczeem erfelijk is.
Andere oorzaken welke bij het ontwikkelen van zomereczeem een rol kunnen spelen zijn:
Met de juiste verzorging en preventie, kan je zomereczeem bij je paard meestal voorkomen. Heeft je paard al zomereczeem dan zijn er manieren om het goed onder controle te houden.
Houd allereerst de hierboven genoemde oorzaken in de gaten en elimineer de mogelijke triggers.
Om te voorkomen dat je paard door muggen en knutten wordt gebeten, is het verstandig je paard zo optimaal mogelijk te beschermen. De beste manier is door een goede eczeemdeken op te doen. Daarnaast is het verstandig je paard en de deken regelmatig te behandelen met vliegenspray. Het lijkt misschien logisch alle objecten te verwijderen waar je paard aan kan schuren of je paard in een stukje land te zetten waar het nergens aan kan schuren. Dit is echter gewoon symptoombestrijding en neemt de jeuk bij je paard niet weg. Een gedegen behandeling is dus altijd noodzakelijk bij zomereczeem.
Ga niet rijden op de typische piekmomenten wanneer de muggen en knutten het meest actief zijn, dit is 's morgens vroeg en in de schemering. Muggen en knutten zitten vooral in de buurt van water, bosranden en bij mesthopen. De huisvesting van je paard is dus ook erg belangrijk. Zowel de weide, (inloop) stal en paddock moet bij voorkeur zo ver mogelijk van deze plaatsen zijn verwijderd. Daarnaast kunnen knutten kunnen niet goed vliegen en houden dus niet van winderige plekken, een open weide is dus ideaal voor paarden met zomereczeem.
Om ervoor te zorgen dat je paard eindelijk weer van de zomer kan genieten, zijn er enkele mogelijkheden om de zomereczeem effectief te behandelen en onder controle te krijgen.
De twee belangrijkste aandachtspunten bij het behandelen en onder controle krijgen van zomereczeem welke de hoogste prioriteit hebben zijn:
De beste manier om contact met muggen en knutten te vermijden is om de huisvesting van je paard te controleren. Ga na of dit een populaire insectenhaard is. Het is dus belangrijk dat je paard niet dicht bij water (beekjes, meren, sloten e.d.), de bosrand of de mesthoop staat. Knutten leggen hun eitjes in stilstaand water, dit moet dus op alle mogelijke manieren worden vermeden. Zelfs in bakjes en emmers met een klein laagje water, autobanden of zelfs in modder kunnen muggen en knutten hun eitjes leggen. Is de omgeving waar je paard staat ongeschikt en kan je dit niet oplossen dan kan het de juiste keuze zijn je paard, eventueel alleen vanaf april tot oktober, te verhuizen.
Het is belangrijk de huid van je paard goed te verzorgen. Het kan verstandig zijn je paard te wassen met speciale shampoo en vervolgens de huid in te smeren. Daarnaast kan je je paard en de deken ook insprayen met een goede vliegenspray. Je kan je paard regelmatig behandelen met permethrin en deltamethrin, maar er zijn ook natuurlijke alternatieven welke je paard mogelijk beter in balans houden. Let op dat niet elke vliegenspray of jeukstillende lotion geschikt is voor paarden met zomereczeem! Helemaal niet als de huid open is. Controleer dus altijd goed de verpakking van het betreffende product. Gebruik ook altijd eerst een klein beetje op een klein stukje huid om te kijken of je paard niet overgevoelig reageert op het gekozen middel.
Een eczeemdeken is gemaakt van lichte comfortabele stof en bedekt de meest belangrijke gebieden zoals de manen en staart van je paard. Het masker is noodzakelijk om te voorkomen dat het probleem zich verplaatst naar de voorpluk en kruin van je paard of pony wanneer de manen en staart zijn bedekt. Maximale bescherming krijg je met de buikflap, die ook de gevoelige buik van het paard bedekt. Eczeemdekens zorgen ervoor dat muggen en knutten vrijwel geen mogelijkheid meer hebben om je paard te bijten, waardoor er dus ook geen allergische reactie op kan treden. Als je paard al last heeft van zomereczeem en al is gebeten door knutten, ondersteunt een eczeemdeken de genezing van de aangetaste gebieden en verlicht het de bijbehorende jeuk. Het is soms handig om twee identieke dekens te kopen zodat je ze af kan wisselen en ze tussendoor kan laten drogen en/ of uit kan wassen. Zo heb je ook altijd een deken op reserve liggen mocht er eentje kapot gaan.
Er zijn ook vliegenuitrijdekens verkrijgbaar welke je kan gebruiken tijdens het rijden. Toch blijft het raadzaam piekuren waarop muggen en knutten het meest actief zijn te mijden.
De beste manier om de reeds opgetreden klinische symptomen te verlichten is om er eerst voor te zorgen dat je paard wordt beschermd tegen nieuwe beten. Daarnaast is het belangrijk de aangetaste huid goed te verzorgen en de jeuk zoveel mogelijk te stillen. De geïrriteerde huidzones moeten worden schoongemaakt, verzorgt en ingesmeerd en eventuele schilfertjes en korstjes verwijderd en met geschikte verzorgingsproducten behandeld. Wonden kunnen ook worden uitgewassen met fysiologische zoutoplossing of speciale shampoo. Overleg bij twijfel altijd met je dierenarts welke behandeling en welk middel voor jouw paard geschikt is.
Daarnaast is het mogelijk corticosteroïden te gebruiken bij de behandeling van zomereczeem. Maar ondanks dat ze de jeuk verlichten hebben corticosteroïden helaas ook vervelende bijwerkingen en gevolgen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld het hoefbevangenheid veroorzaken. Hyposensibilisatie therapie kan ook helpen om succes te boeken bij een effectieve behandeling tegen zomereczeem. In dit geval krijgt je paard een steeds grotere hoeveelheid van het allergeen toegediend met de bedoeling dat het immuunsysteem eraan went.
